Thoái hóa cột sống

Diễn tiến âm thầm nhưng hậu quả để lại hết sức nặng nề, thoái hóa cột sống là bệnh lý gây suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống của người bệnh. Phát hiện sớm và điều trị tích cực chính là giải pháp giúp người bệnh nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường.

Cấu trúc cột sống con người

Cột sống kéo dài từ hộp sọ đến xương chậu, có vai trò như 1 trục hỗ trợ cân nặng cơ thể và bảo vệ các dây thần kinh cột sống. Cột sống gồm 3 đường cong tự nhiên hình chữ S, hỗ trợ phân tán trọng lực cơ thể, giảm áp lực cột sống.

Cột sống được tạo thành từ hàng loạt các đốt xương xếp chồng thành khối, ngăn cách bởi một lớp đệm gọi là đĩa đệm, giúp hấp thu các chấn động lên cột sống.

Cột sống chia thành 3 khu vực gồm 7 đốt sống cổ C1-C7, 12 đốt sống ngực T1 – T2, 5 đốt sống thắt lưng L1 – L5. Trong đó, cổ và thắt lưng là 2 bộ phận dễ bị thoái hóa nhất.

Nguyên nhân thoái hóa cột sống

Nguyên nhân nguyên phát

Quá trình lão hóa của cơ thể là quy luật không thể tránh khỏi. Khi tuổi tác càng tăng, cấu trúc cột sống bị hư hại trầm trọng: đĩa đệm bị mất nước, bao xơ đĩa đệm dễ bị rách vỡ, dây chằng bị xơ hóa, các mô sụn bị hao mòn…

Quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào lối sống, cách sinh hoạt của mỗi người. Có người bị thoái hóa từ rất sớm khi mới 30 -35 tuổi, nhưng có người đến 50, 60 tuổi xương khớp vẫn chắc khỏe.

Nguyên nhân thứ phát

• Chấn thương cột sống do té ngã, tai nạn nhưng không được điều trị dứt điểm.
• Thừa cân, béo phì gia tăng áp lực lớn lên cột sống khiến cột sống nhanh bị thoái hóa.
• Làm việc văn phòng hoặc lao động nặng nhọc với tư thế sai khiến cột sống mất đường cong sinh lý, cả cơ thể gập cong về phía trước.
• Thường xuyên sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá…
• Chế độ dinh dưỡng không khoa học thiếu Canxi, Magie, nhiều dầu mỡ,…
• Tập luyện thể dục, thể thao quá sức hoặc không đúng phương pháp.

Triệu chứng thoái hóa cột sống

Tùy vị trí thoái hóa ở cổ hay thắt lưng mà triệu chứng sẽ khác nhau.

Thoái hóa cột sống cổ:

• Đau nhức cổ, cứng cổ, khó khăn khi vận động cổ: cơn đau xuất hiện đột ngột với mức độ nặng, kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày. Triệu chứng đau có thể lan xuống 1 bên vai hoặc cánh tay.
• Tê, yếu liệt bả vai, cánh tay, ngón tay; mất cảm giác đôi bàn tay.
• Nấc ngáp, đau đầu, chóng mặt nếu bị thoái hóa đốt sống cổ C1-C2

Thoái hóa cột sống thắt lưng:

• Đau thắt lưng âm ĩ kéo dài trong nhiều tuần;
• Cơn đau tăng khi người bệnh ngồi trong thời gian dài, thực hiện các tư thế cong, xoay người hoặc nâng vác đồ vật;
• Khi vào giai đoạn năng,các cơn đau có thể lan xuống chân, gây tê liệt, yếu chân, gây khó khăn cho người bệnh khi di chuyển.

Cách chữa trị thoái hóa cột sống 

Theo bác sĩ chuyên khoa Thần kinh cột sống (Chiropractic), nhiều bệnh nhân đã điều trị thoái hóa cột sống từ giai đoạn đầu nhưng vẫn không có tiến triển rõ rệt là do chưa tiếp cận đúng phương pháp chữa trị.

“Đau uống thuốc” là thói quen sai lầm của rất nhiều bệnh nhân Việt Nam. Trên thực tế, thuốc chỉ là giải pháp khóa cơn đau tạm thời, không thể phục hồi các cấu trúc cột sống đã bị thoái hóa. Khi ngừng dùng thuốc, các cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, lạm dụng thuốc giảm đau trong thời gian dài có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến gan thận, dẫn đến viêm loét, chảy máu dạ dày.

Để chữa đau tận gốc, người bệnh cần đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để thực hiện xét nghiệm kiểm tra, chẩn đoán chính xác vị trí đốt sống thoái hóa, dây thần kinh bị chèn ép, từ đó điều trị với liệu trình tác động trực tiếp nguyên nhân gây đau.

Có hơn 95% bệnh nhân thoái hóa cột sống đã có thể chữa lành dứt điểm cơn đau mà không cần dùng thuốc. Phác đồ điều trị bao gồm trị liệu thần kinh cột sống (nắn chỉnh xương) kết hợp các liệu trình vật lý trị liệu phục hồi chức năng, chế độ dinh dưỡng và các bài tập đặc biệt cho bệnh nhân tại nhà, các bác sĩ đã giúp bệnh nhân phục hồi các hư tổn trong cấu trúc cột sống, sụn khớp, ngăn ngừa cơn đau tái phát.

Trị liệu thần kinh cột sống là phương pháp nắn chỉnh cấu trúc cột sống sai lệch, giải phóng các chèn ép lên dây thần kinh cột sống, từ đó kích thích cơ chế tự chữa lành của cơ thể, chữa đau tận gốc mà không dùng thuốc. Đây là phương pháp điều trị bảo tồn hiện đại được nhiều bệnh nhân ở Mỹ và các nước phát triển lựa chọn bởi tính hiệu quả và an toàn cao.

Sự kết hợp các thiết bị vật lý trị liệu theo công nghệ hiện đại nhất: Để quá trình điều trị đạt hiệu quả cao nhất, các bác sĩ sẽ kết hợp cho bệnh nhân sử dụng máy kéo giãn giảm áp cột sống DTS, thiết bị giảm áp Vertetrac & Cervico 2000, thiết bị trị liệu vận động ATM2, sóng xung kích Shockwave, trị liệu laser cường độ cao,…nhằm tăng cường quá trình phục hồi cấu trúc mô sụn tổn thương, đẩy nhanh tốc độ điều trị.

Bài tập vật lý trị liệu thiết kế riêng cho từng bệnh nhân: khi cơn đau đã thuyên cảm, các chuyên viên vật lý trị liệu tại Phòng Khám sẽ thiết kế các bài tập riêng cho từng bệnh nhân, tác động vào các nhóm cơ chuyên biệt bị co cứng, phục hồi khả năng đi lại như bình thường.

Trong trường hợp bệnh nhân thoái hóa cột sống lưng đã bước vào giai đoạn nặng, mất dần khả năng vận động, bệnh nhân sẽ được điều trị với liệu trình trị liệu phục hồi chức năng Pneumex PneuBack. Đây là liệu pháp được phát minh bởi kỹ sư Gerry Cook – thuộc nhóm kỹ sư phát triển Boeing 747.

Liệu trình Pneumex PneuBack bao gồm 7 bước điều trị với 4 loại máy giảm áp ở 4 tư thế khác nhau, mang lại hiệu quả giảm áp vượt trội so với các thiết bị giảm áp thông thường. Ngoài ra, các thiết bị trong Pneumex PneuBack còn có khả năng tạo ra sự rung lắc, kích thích dòng máu nuôi dưỡng các mô tổn thương, phục hồi các cơ co cứng.

Điều trị thoái hóa cột sống không thể một sớm một chiều mà cần có sự kiên trì. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý dừng liệu trình khi thấy cơn đau đã có cải thiện. Tuân thủ đúng các hướng dẫn điều trị của bác sĩ là một yếu tố quan trọng giúp bệnh nhân sớm phục hồi, ngăn ngừa cơn đau tái phát.

Các bệnh lý khác xuất phát do thoái hóa cột sống

Gai cột sống

Quá trình thoái hóa cột sống diễn ra sẽ khiến đĩa đệm bị xẹp lún, dây chằng bị chùng giãn, cơ thể sẽ tự tăng cường lượng canxi để làm dầy dây chằng theo cơ chế tự điều hòa, khiến canxi lắng đọng hình thành gai xương.

Đau dây thần kinh tọa

Dây thần kinh tọa là dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể chạy từ lưng dưới qua mặt sau của 2 chân đến ngón chân. Nguyên nhân dẫn đến bệnh đau thần kinh tọa là do đĩa đệm thoát vị chèn ép. Xem thêm về bệnh đau dây thần kinh tọa.

Tình trạng đĩa đệm cột sống

Thoái hóa cột sống có nguy hiểm không?

Thoái hóa cột sống nếu không điều trị sẽ để lại các biến chứng rất nguy hiểm, đe dọa khả năng đi lại của người bệnh.

Mất khả năng đi lại là biến chứng nghiêm trọng của thoái hóa cột sống

Biến chứng thoái hóa cột sống cổ

• Rối loạn cảm giác, liệt một hoặc 2 tay.
• Rối loạn nhịp tim, đau tim đột ngột khi dây thần kinh chi phối hoạt động tim bị chèn ép.
• Rối loạn tiền đình gây ra các cơn đau đầu, chóng mặt, chán ăn.
• Rối loạn dây thần kinh thực vật, dẫn đến đại tiểu tiện không kiểm soát.

Biến chứng thoái hóa cột sống thắt lưng

• Biến dạng cột sống, gù vẹo cột sống.
• Tê liệt, yếu 2 chi, mất dần khả năng vận động.

Cách phòng ngừa thoái hóa cột sống

Thoái hóa cột sống là quá trình tự nhiên không thể ngăn chặn nhưng có thể làm chậm bằng cách thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng, tập luyện thể dục thể thao.

Chế độ dinh dưỡng

• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất tốt cho xương khớp vào bữa ăn hằng ngày như Canxi vitamin D, vitamin K ,vitamin C,…
• Bổ sung Glucosamine từ các loại thức phẩm chức năng.
• Uống nhiều nước lọc, tối thiểu 1,5 lít – 2 lít/ngày
• Không dùng các chất kích như thuốc lá, rượu, bia, cà phê.

Thói quen sinh hoạt & luyện tập

• Hạn chế các công việc nặng nhọc, dùng sức nhiều, chú ý điều chỉnh tư thế, giảm các áp lực dồn lên cột sống.
• Thường xuyên thay đổi tư thế khi ngồi nhiều, khoảng 60 phút nên đứng lên đi lại để cột sống, xương khớp được thư giãn.
• Tập thể dục thường xuyên và đúng cách giúp tăng cường sức khỏe xương khớp.
• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý
• Cân bằng cuộc sống, hạn chế stress & căng thẳng.