9 Triệu chứng viêm khớp điển hình (bệnh nhân nào cũng gặp)
Mỗi loại viêm khớp sẽ tương ứng với các dấu hiệu và triệu chứng viêm khớp khác nhau. Biểu hiện rõ nhất bao gồm đau đớn, cứng khớp, sưng tấy, nóng đỏ ở khớp và giảm phạm vi chuyển động… Người bệnh nên chủ động nhận biết kịp thờ các dấu hiệu để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Nội dung bài viết bao gồm:
- I. 9 Triệu chứng của viêm khớp thường gặp
- Đau khớp
- Cứng khớp
- Sưng khớp
- Da xung quanh khớp đỏ kèm cảm giác nóng
- Khớp phát ra tiếng kêu khi cử động
- Yếu cơ
- Khớp bị biến dạng
- Hạn chế vận động
- Cơ thể mệt mỏi, tinh thần sa sút
- II. Chẩn đoán bệnh viêm khớp
- III. Làm gì khi có dấu hiệu bị viêm khớp
Theo Bác sĩ Hồ Phạm Thục Lan – Nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp bệnh viện nhân dân 115 – Phó chủ nhiệm Bộ môn Nội trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch:
Viêm khớp là rất phổ biến nhưng ít người có thể hiểu rõ về căn bệnh này. Bởi vì thực tế đây không phải là căn bệnh duy nhất mà nó bao gồm nhiều bệnh bệnh lý khác nhau có liên quan đến tình trạng viêm khớp. Các triệu chứng thường gặp của viêm khớp bao gồm sưng, đau, cứng khớp và giảm phạm vi chuyển động.
Các triệu chứng có thể nhẹ, vừa hoặc nặng, chúng có thể kéo dài như nhau trong nhiều năm, nhưng cũng có thể tiến triển hoặc trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Nặng có thể dẫn đến đau mạn tính, không hoạt động các hoạt động bình thường hằng ngày như đi bộ hoặc leo cầu thang. Viêm khớp cũng có thể gây ra những thay đổi khớp vĩnh viễn.
I. 9 Triệu chứng của viêm khớp thường gặp
Viêm khớp có thể ảnh hưởng người bệnh ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường có xu hướng phổ biến hơn ở người già. Bệnh cũng có thể phát triển ở bất kỳ khớp nào trong cơ thế, bao gồm khớp gối, khớp háng, viêm các khớp ngón tay, cổ tay, mắt cá chân, lưng và cổ.
1. Đau khớp
Đau do viêm khớp là một dấu hiệu điển hình mà người bệnh có thể dễ dàng nhận biết. Trong giai đoạn sớm, cơn đau do viêm khớp sẽ nhẹ nhàng hơn, có thể đến và đi mà không gây ảnh hưởng lớn đối với người bệnh. Tuy nhiên, khi viêm khớp tiến triển, đau đớn sẽ trở nên trầm trọng hơn, cơn đau có thể xuất hiện nhiều hơn trong ngày và xuất hiện cả vào ban đêm. Các điểm đau phổ biến nhất của viêm khớp là ngón tay, cổ tay hoặc đầu gối, vai hoặc mắt cá chân.
2. Cứng khớp
Cứng khớp thường biểu hiện rõ nhất là vào buổi sáng hoặc sau khi người bệnh không hoạt động trong một thời gian. Tùy thuộc vào từng loại viêm khớp mà độ cứng khớp có thể khác nhau. Độ cứng khớp kéo dài vài giờ thường là triệu chứng của bệnh viêm khớp và là điển hình của viêm khớp dạng thấp. Trong khi đó, độ cứng khớp kéo dài trong vài phút thường là triệu chứng của một dạng viêm khớp thoái hóa.
3. Sưng khớp
Các khớp bị sưng là kết quả của quá trình viêm. Sưng khớp cũng là một trong những dấu hiệu của bệnh viêm khớp điển hình.
Sưng khớp thực chất là phản ứng của cơ thể đối với sự tổn thương tại khớp. Tình trạng viêm khớp nhẹ có thể xảy ra sớm, khiến cho khớp xương của bạn lớn hơn bình thường. Điều này khiến cho người bệnh cảm thấy đau đớn và khó khăn trong chuyển động và sinh hoạt.
4. Da xung quanh khớp đỏ kèm cảm giác nóng
Sưng tấy ở khớp luôn đi kèm với triệu chứng đỏ lên và trở nên ấm khi chạm vào vùng da xung quanh khớp tổn thương.
Đỏ ở da xung quanh khớp trong viêm khớp là do các mao mạch của da bị mở rộng do viêm lân cận. Các mao mạch mở rộng này được gọi là mao mạch giãn nở. Tuy nhiên tình trạng này không xảy ra ở tất cả các khớp bị viêm vì có những khi, bệnh viêm khớp không đủ làm các mao mạch trong da giãn nở. Đỏ và ấm ở khớp có thể xuất hiện nhiều ở viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến và viêm khớp nhiễm trùng.
Đôi khi, trong một số ít trường hợp, vùng da quanh khớp trở nên ấm nóng mà không có mặt của hiện tượng sưng và đỏ khớp.
5. Khớp phát ra tiếng kêu khi cử động
Khi các khớp bị viêm thực hiện các cử động như co duỗi, xoay khớp có thể phát ra tiếng kêu lục khục. Nguyên nhân của tình trạng này là do trong viêm khớp, sụn khớp bị hao mòn và hư hại, chất dịch tự nhiên trong khớp cũng sẽ giảm dần đi, điều này khiến cho khớp bị khô lại và tiếng kêu có thể phát ra khi hai đầu xương chạm vào nhau trong chuyển động.
Hiện tượng phát ra tiếng kêu ở khớp thường gặp nhiều nhất ở các khớp lớn như viêm khớp gối, viêm khớp háng hoặc viêm khớp vai. Đối với các khớp nhỏ như khớp cổ tay, ngón tay thì tiếng kêu nhỏ hơn và khó để nhận ra hơn.
6. Yếu cơ
Người bị viêm khớp thường dành nhiều thời gian hơn cho việc nghỉ ngơi, cũng chính vì thế mà hoạt động của họ trở nên ít đi. Điều này làm cho viêm khớp càng trở nên nặng nề và hệ thống cơ bắp cùng theo đó mà bị suy yếu dần.
Các dấu hiệu và triệu chứng của sự yếu đuối có thể bao gồm khó khăn khi thực hiện các công việc hằng ngày, chẳng hạn như chải chuốt, viết lách, đi lại hoặc vấn đề về dáng đứng và mất thăng bằng.
Yếu cơ kéo dài sẽ có nguy cơ dẫn đến hiện tượng teo cơ ở người viêm khớp nếu tình trạng này không được điều trị và kiểm soát kịp thời.
7. Khớp bị biến dạng
Biến dạng khớp có thể xảy ra từ viêm khớp mãn tính. Quá trình viêm không được kiểm soát sẽ khiến cho sụn bị hư hại, xương và dây chằng trở nên lỏng lẻo. Các gai xương khớp gối, khớp háng và bất kỳ ở khớp nào bị viêm có thể được hình thành và làm biến dạng khớp xương bị viêm. Điều này gây trở ngại lớn trong việc thực hiện chuyển động của người bệnh, đồng thời đây cũng là mối quan tâm đáng lo ngại về vấn đề thẩm mỹ của cơ thể.
8. Hạn chế vận động
Tình trạng viêm ở các khớp có thể khiến dây chằng và gân trở nên không ổn định hoặc bị biến dạng. Khi bệnh tiến triển, bạn có thể nhận thấy mình không thể uốn cong hoặc làm thẳng một số khớp. Phạm vi chuyển động cũng bị giới hạn bởi sưng và đau trong khớp viêm.
Các triệu chứng của viêm khớp thường có xu hướng tiến triển xấu đi khi viêm khớp kéo dài. Và nếu không được điều trị kịp thời, các khớp bị ảnh hưởng có thể bị mất chuyển động vĩnh viễn.
9. Cơ thể mệt mỏi, tinh thần sa sút
Mệt mỏi là một triệu chứng rất phổ biến ở viêm khớp, đặc biệt là khi viêm khớp tiến triển xấu đi. Mệt mỏi trong viêm khớp có thể được gây ra bởi phản ứng của cơ thể với tình trạng viêm, đau, ngủ kém, thiếu máu và thuốc.
Sự mệt mỏi của viêm khớp dẫn đến thiếu năng lượng, điều này có thể ảnh hưởng xấu đến cảm xúc và tâm trạng, công việc, mối quan hệ với con người, tình dục, năng suất, sự chú tâm và sự sáng tạo cũng như hạnh phúc trong cuộc sống. Mệt mỏi trong viêm khớp cũng có thể liên quan đến sự thèm ăn và giảm cân.
→ Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh có thể báo hiệu một loại viêm khớp nghiêm trọng gây tổn thương khớp vĩnh viễn nếu việc điều trị bị trì hoãn. Vậy nên, chẩn đoán sớm ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ viêm khớp và can thiệp điều trị kịp thời là hết sức cần thiết và quan trọng.
II Chẩn đoán bệnh viêm khớp
Chẩn đoán viêm khớp là rất quan trọng và được xem là bước đầu tiên trong kế hoạch điều trị bệnh viêm khớp. Chẩn đoán sớm và chính xác cho phép việc xác định hướng điều trị và tỷ lệ thành công cao hơn đối với bệnh viêm khớp ở người bệnh.
Các phương pháp chẩn đoán bệnh viêm khớp bao gồm:
+ Khám sức khỏe
Trong khi khám sức khỏe, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra các khớp của bạn về độ đau, sưng nóng đỏ và cứng khớp. Bác sĩ cũng tiến hành xem xét khả năng di chuyển khớp của bạn và sau đó tùy thuộc vào loại viêm khớp bị nghi ngờ, bác sĩ có thể đề nghị một số xét nghiệm bên dưới.
+ Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm
Việc phân tích các loại dịch cơ thể khác nhau có thể giúp xác định viêm khớp và các loại viêm khớp khác nhau. Chất lỏng thường dùng để phân tích bao gồm máu, nước tiểu, dịch lỏng khớp.
Để thực hiện phân tích chất lỏng khớp, bác sĩ sẽ làm sạch và gây tê khu vực trước khi đưa kim tiêm vào không gian chung của khớp để rút một chất lỏng ra. Phương pháp này được xem là có giá trị cao trong chẩn đoán bệnh viêm khớp.
+ Hình ảnh
Cận lâm sàng bằng hình ảnh là các chỉ định không thể không có đối với người bệnh nghi ngờ là viêm khớp. Những loại xét nghiệm này có thể phát hiện các vấn đề trong khớp xương của bạn có thể gây ra các triệu chứng, chúng bao gồm :
X – quang: Sử dụng các mức bức xạ thấp để hình dung xương, tia X có thể cho thấy tổn thương sụn, tổn thương xương và các gai xương (nếu có). X – quang có thể không cho thấy những tổn thương viêm khớp ở giai đoạn sớm, nhưng phương pháp này thường được sử dụng để theo dõi sự tiến triển của bệnh.
Chụp cắt lớp vi tính (CT): Máy quét CT có thể chụp X – quang từ nhiều góc độ khác nhau và kết hợp thông tin để tạo ra các mặt cắt ngang của cấu trúc bên trong. CT có thể hình dung cả xương và các mô mềm xung quang.
Chụp cộng hưởng từ (MRI): Kết hợp sóng vô tuyến với từ trường mạnh, MRI có thể tạo ra hình ảnh mặt cắt chi tiết hơn về các mô mềm như sụn, gân và dây chằng.
Siêu âm: Công nghệ này sử dụng sóng âm tần số cao cho các mô mềm, sụn và cấu trúc chứa chất lỏng để phát hiện ra những tổn thương có thể có, bao gồm dấu hiệu bệnh viêm khớp.
III. Làm gì khi có dấu hiệu bị viêm khớp
Nếu bạn có dấu hiệu bị viêm khớp thì việc đầu tiên là nên gặp bác sĩ để được chẩn đoán và đánh giá mức độ bệnh cụ thể. Mục đích cuối cùng là đưa ra phương pháp điều trị thích hợp nhằm mang lại kết quả hồi phục nhanh chóng nhất.
Có rất nhiều cách có thể được thực hiện để bảo tồn chức năng chung của khớp xương, tính di động và cải thiện chất lượng cuộc sống. Điều quan trọng là bạn nên tìm hiểu về bệnh và các lựa chọn điều trị thích hợp nhất. Các chương trình luyện tập thể dục và nghỉ ngơi được hướng dẫn đúng cách, các loại thuốc chữa bệnh viêm khớp, liệu pháp vật lý trị liệu và các lựa chọn phẫu thuật có thể lý tưởng hóa kết cục lâu dài cho người bị viêm khớp.
Cần lưu ý rằng, cả trước và đặc biệt là sau khi được chẩn đoán bệnh viêm khớp, nói chuyện với bác sĩ điều trị là điều cần thiết cho sức khỏe tối ưu. Điều này cho phép tình trạng bệnh của bạn được theo dõi một cách chặt chẽ và quá trình điều trị đảm bảo được đi đúng hướng hơn.
Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng viêm khớp có thể giảm theo các biện pháp tại nhà như sau:
+Giảm cân: Nếu bạn bị béo phì, giảm cân sẽ làm giảm căng thẳng lên các khớp chịu lực nhiều trong cơ thể của bạn, đặc biệt là các khớp đang bị viêm. Điều này có thể làm tăng tính di động của bạn và hạn chế chấn thương khớp trong tương lai.
+Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp giữ cho các khớp của bạn được linh hoạt hơn. Bơi và tập thể dục nhịp điệu dưới nước có thể là lựa chọn tốt bởi vì độ nổi của nước có thể làm giảm căng thẳng lên các khớp xương, đồng thời tăng khả năng chuyển động mà không gây đau đớn.
+Nhiệt và lạnh: Các miếng đệm nóng hoặc túi nước đá có thể luân phiên nhau để áp lên vị trí khớp tổn thương. Mục đích là làm giảm đau, giảm viêm cho khớp.
+Thiết bị hỗ trợ: Sử dụng gậy, khung tập đi, ghế nhà vệ sinh được nâng lên và các thiết bị hỗ trợ khác để có thể giúp bải vệ các khớp xương của bạn và cải thiện khả năng thực hiện các công việc hằng ngày của bạn.
